Henk Heising Hal: terecht postuum eerbetoon

Henk Heising was van 1986 tot 2006 conditie- en krachttrainer bij sc Heerenveen. De Groninger die in 2010 op 67-jarige leeftijd overleed, had grote verdiensten voor sc Heerenveen. Door het vernieuwde kracht- en trainingshonk in het Abe Lenstra stadion dat vanmiddag wordt geopend naar hem te vernoemen, wordt Henk Heising herdacht en geëerd. Wie was Henk Heising? Een profiel.

Henk Heising was een oorlogskind. Hij werd geboren in Ter Apel op 8 september 1943 tijdens de Duitse bezetting. Vader Eildert had een leidinggevende functie als onderhoudsmonteur in de plaatselijke aardappelmeelfabriek. Hij was een man met gouden handen, wat de ogen van de Groninger zagen, kon hij fabriceren. Moeder Agien runde het huishouden en zorgde naast Henk voor dochter Janny.
 
Van jongs af aan was Henk Heising al sportief en geïnteresseerd in de anatomie van de mens. Zijn grote wens was om medicijnen te studeren, maar dat liet de financiële situatie thuis niet toe. Een tegenvaller, maar hij ging niet bij de pakken neerzitten en koos als alternatief voor een studie aan de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) in Groningen.

Gymleraar in Drachten

In die periode leerde hij, tijdens een dansavond in Musselkanaal, Ginie Meijer kennen. Het klikte en het stel trouwde, nadat hij zijn opleiding aan de ALO had afgerond, in 1969 in Gasselternijveen. Omdat Henk Heising een baan als gymleraar kon krijgen aan de openbare MAVO in Drachten, verhuisde het pasgetrouwde koppel naar het Friese Smallingerland. Hier stond hij zes jaar voor de klas.
 
In die periode voetbalde Henk Heising bij zondag eersteklasser v.v. Drachten. Hij was als rechtsback een betrouwbare en vaste waarde voor de Drachtsters op het toen hoogste amateurniveau. Henk Heising wordt door oud-teamgenoten omschreven als een nette voetballer die zich vanwege zijn geringe fysiek vooral staande hield op basis van techniek, snelheid en inzicht.
 
In Drachten werd Henk Heising duidelijk dat hij meer wilde dan leerlingen hun wekelijkse lesuurtjes gym geven. De Groninger zocht nieuwe uitdagingen die hij vond als looptrainer bij de Drachtster atletiekvereniging Impala. Later zou hij diezelfde functie vervullen bij AV’55 in Heerenveen. Voetbal en atletiek zijn altijd Henk Heising zijn passie geweest met als grote drijfveer mensen helpen en beter maken in hun sport.

CIOS

Halverwege de jaren zeventig kreeg Henk Heising de kans om aan de slag te gaan op het in 1974 geopende CIOS in Heerenveen. Hier doceerde hij gezondheidskunde, de keuzevakken atletiek en voetbal en trainingskunde. Op het CIOS leerde hij Foppe de Haan kennen. Toen die in 1985 trainer van sc Heerenveen werd, vroeg hij al vlot Henk Heising looptraining te geven aan de voetballers.
 
Dat was in 1986 en het bleef niet bij een paar trainingen. Henk Heising zou uiteindelijk twintig jaar aan de club verbonden blijven. In twee decennia groeide de loop- en krachttrainer uit tot een belangrijke kracht voor sc Heerenveen. Hij was in die periode betrokken bij eerste en tweede elftal, jeugdteams en werkte als hoofd opleidingen van de Friese club.

Informatiehonger

Henk Heising voelde zich bij sc Heerenveen meteen op zijn plek. Hij kwam in de periode dat onder leiding van voorzitter Riemer van der Velde de professionalisering van de voetbalclub in gang was gezet. Bij sc Heerenveen kon de gedreven Groninger zijn ei kwijt. Hij gedijde uitstekend in het ambitieuze sportklimaat van de Friese club waarin geen plek was voor ego’s en persoonlijke ijdeltuiterij. Henk Heising was een teamplayer bij uitstek, cijferde zich moeiteloos weg voor het grotere geheel.
 
De Groninger was altijd op zoek naar nieuwe trainingsvormen om voetballers beter, sneller en sterker te maken. Henk Heising had een niet te stillen informatiehonger. Hij verslond vakliteratuur over trainingswijzen, menselijk lichaam en voeding, een in zijn ogen onlosmakelijk trio. Als de familie Heising met de caravan op vakantie door Europa trok, ging er steevast een grote stapel boeken mee. Vakantie was niet alleen om te rusten en ontspannen, maar zeker ook om nieuwe inzichten te krijgen en te leren.

Inventief

Henk Heising was inventief, creatief. Hij wist met behulp van minimale middelen nieuwe trainingsmethoden te realiseren. Met dank ook aan zijn handige vader Eildert, die zoon Henk graag hielp bij de praktische uitvoering van zijn ideeën. Eén van de eerste projecten van vader en zoon was een door van Wijnen geschonken bouwkeet transformeren tot krachthonk voor de voetballers. Krachttraining had prioriteit, de toename van spierkracht was in de ogen van Henk Heising essentieel voor betere prestaties.
 
De inventiviteit van Henk Heising kwam sc Heerenveen goed van pas, want geld om dure apparatuur te kopen was er niet. De trainer op zijn beurt vond het totaal niet erg om met een krappe beurs te moeten werken. De Ter Apeler stelde geen hoge eisen, niet als trainer en niet als mens. Ook privé was Henk Heising ongevoelig voor luxe en welvaart. Hij was wars van materialisme, in zijn levensvisie stond de mens centraal.

Maïsbak

Henk Heising schepte er juist genoegen in om met onorthodoxe en goedkope materialen aan de slag te gaan. Zo stuurde hij eens zijn vrouw Ginie naar de plaatselijke rijwielhandelaar om oude binnen- en buitenbanden te halen. De buitenbanden dienden voor sprongoefeningen. De binnenbanden werden gebruikt bij startoefeningen om voetballers sneller te maken. De methode was een voorloper van de huidige startelastieken die bij trainingen worden gebruikt.
  
Het creatieve vermogen van Henk Heising leidde tot vele bijzondere en praktische scheppingen. Zo kwam hij met het idee van een ‘schnellmachine’, een apparaat waarmee door beweging de trainingsintensiteit opgevoerd kon worden. Ook bedacht hij een fiets die met behulp van een motortje kon worden afgeremd om op die manier de hamstrings te trainen. Bekend was de maïsbak, een simpele bakconstructie gevuld met maïs waarin spelers met enkelblessures de stabiliteit van het gewricht konden trainen. Enig nadeel was dat, tot schrik van de voetballers, muizen de bak ook wisten te vinden.

Trainingscultuur

Mede dankzij Henk Heising kwam bij sc Heerenveen een nieuwe trainingscultuur tot stand die voor veel clubs als voorbeeld zou dienen. Henk Heising stond aan de basis van de invoering van periodisering en krachttraining. Hij was volgens spelers en trainers die met hem werkten één van eersten in Nederland die voetbaltrainingen wetenschappelijk benaderde.
 
Henk Heising was fanatiek en serieus. Een strikte man die het niet kon verkroppen dat iemand de kantjes er afliep, of de regels niet volgde. Zijn ernst werkte soms tegen hem, niet iedereen kon of wilde altijd vol gas geven. Henk Heising liet de voetballers hard werken. Trainen was afzien. Vooral nieuwe spelers hadden moeite om te wennen aan het arbeidsethos van de Groninger. Brian Tevreden, die in 1996 van Telstar overkwam, zeeg halverwege zijn eerste warming-up kapot naar de grond. Die hoge trainingsintensiteit en duur was hij bij de IJmuidense club niet gewend

Veeleisend

Een warming-up van Henk Heising duurde minimaal 45 minuten tot een uur. De spelers hadden er baat bij, fysiek behoorde sc Heerenveen tot de top van Nederland. De Friese club had misschien niet de beste spelers, maar die beschikten wel over de conditionele inhoud om het iedere tegenstander negentig minuten lang moeilijk te kunnen maken. Trainen was zeker geen sleur. De technische staf zorgde voor gevarieerde, uitdagende maar zeker ook functionele oefenstof waar voetballers volop van profiteerden.
 
De Groninger was zoals gezegd veeleisend. Niet iedere speler was even gecharmeerd van de aanpak van Henk Heising. De soms flegmatieke Arek Radomksi bijvoorbeeld, bleef het liefst zo ver mogelijk uit zijn buurt. Dat viel niet mee, want er ontging de trainer weinig. Ruud van Nistelrooy, een echt trainingsdier, omarmde de werkwijze van Henk Heising. Tijdens een trainingskamp in Spanje ‘beulde’ de trainer de spits zo af, dat deze iedere avond om zeven uur onder de wol kroop. Van Nistelrooy vond het niet erg, hij wist dat hij als beloning voor de noeste arbeid een betere speler zou worden.

Sociaal

Henk Heising was een sociaal mens. Niemand klopte tevergeefs aan bij de Ter Apeler. Hij was onbaatzuchtig, stelde zich altijd dienstbaar en behulpzaam op en was een rots in de branding voor geblesseerde spelers. Jan de Jonge, die in 1988 een zware kruisbandblessure opliep, trainde een jaar lang bijna dagelijks met Henk Heising om terug te komen op zijn oude niveau. De trainer peigerde de speler af, onder andere door hem met oude autobanden gevuld met zand te laten slepen, maar met resultaat. De Jonge keerde terug op het voetbalveld.
 
Ook Jeffrey Talan profiteerde van de kennis en betrokkenheid van Henk Heising. De huidige assistent-trainer kwam in 1995 naar sc Heerenveen en liep aan het eind van zijn eerste seizoen in Friesland een knieblessure op. Gevolg was dat de middenvelder in de zomervakantie moest revalideren. Henk Heising twijfelde geen moment en offerde zijn vrije dagen op om de middenvelder klaar te stomen voor de start van het nieuwe seizoen.

Bescheiden

De knie bleef altijd een zorgenkindje en dwong Jeffrey Talan op 31-jarige leeftijd tot stoppen met voetballen. De voormalige international weet echter zeker dat hij dankzij de bemoeienis en aanpak van Henk Heising zijn voetballeven heeft kunnen verlengen. Jeffrey Talan zijn broer Ricky, ook een talentvolle speler, kampte met dezelfde knieproblemen, maar moest al op 28-jarige leeftijd de handdoek in de ring werpen.
 
Trainers, voetballers en bestuurders die met Henk Heising hebben gewerkt roemen de Groninger zonder uitzondering. Henk Heising wordt gezien als een innovator, een man die aan de basis stond van nieuwe trainingsmethoden- en apparatuur. Als een trainer met grote verdiensten voor sc Heerenveen en het voetbal. Zelf ging hij nooit prat op zijn prestaties. De Ter Apeler was bescheiden, trad nooit op de voorgrond. Zijn bescheidenheid betekende niet dat hij geen eigen mening had, als Henk Heising een standpunt had ingenomen, zeker als het zijn vakgebied betrof, moest men van goeden huize komen om zijn oordeel te doen veranderen.
 
Dat het vernieuwde kracht- en trainingshonk van sc Heerenveen onder de Noordtribune vanaf vandaag de naam van Henk Heising draagt, is een terecht postuum eerbetoon aan de in 2010 overleden oud-trainer van sc Heerenveen. Henk Heising was een clubman in hart en nieren die leefde voor sc Heerenveen en het trainersvak. De Groninger zou vervuld zijn geweest van trots als hij de naamgeving mee had mogen maken, maar had geheel in de aard van de persoon waarschijnlijk ook gereageerd met de woorden. ‘Dat had toch niet gehoeven.’