Aftellen naar het jubileum: Abe"s slechtste beslissing ooit

Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van sc Heerenveen op 20 juli 2020 brengt Kick Uitgevers in opdracht van de club het jubileumboek 100 jaar vv & sc Heerenveen uit. In tien delen tellen we af naar de verjaardag met een sprekend beeld uit elk decennium, voorzien van het verhaal achter de foto. In deel 3: de slechtste beslissing ooit van Abe Lenstra.

Door: Matty Verkamman

Eind mei 1948 moet het dan maar eens gebeuren: Heerenveen kampioen van Nederland! Een jaar eerder is het met een tweede plaats achter Ajax net niet gelukt, maar omdat Ajax er in de reguliere competitie een rommeltje van heeft gemaakt tegen met name de staartclubs, is de afdelingstitel in de lente van 1948 terecht gekomen bij het door alle kenners als aanzienlijk zwakker ingeschatte Haarlem. 

In de landelijke Kampioenscompetitie heeft Heerenveen niet veel moeite met Haarlem, dat twee keer wordt verslagen. Het wordt al gauw duidelijk dat het in het deelnemersveld met verder de afdelingskampioenen EDO, Go Ahead, PSV en BVV de strijd om de landstitel zich zal toespitsen op een duel tussen outsider BVV en topfavoriet Heerenveen. In Heerenveen wordt BVV dankzij een goal van Abe Lenstra met 1-0 verslagen, waarna Heerenveen het kampioenschap voor het grijpen heeft. In Vught, waar BVV op het piepkleine veld van Sportpark Heidelust speelt, is Heerenveen kampioen van Nederland in geval van een overwinning. 

Helaas, het loopt anders. En dat heeft heel veel, zo niet alles te maken met ‘de kwestie Abe Lenstra’. Wat wil het geval: op 12 mei 1948 heeft Abe in Rotterdam tijdens een oefenwedstrijd van het Bondselftal tegen Wolverhampton Wanderers een forse knieblessure opgelopen. Hij laat zich in Rotterdam behandelen door de vermaarde Feyenoord-trainer Richard Dombi, die onder topvoetballers ook faam geniet als ‘Wonderdokter’. Met speciale paraffinebehandelingen krijgt Dombi geblesseerde voetballers steeds weer opvallend snel op het veld. 

Abe wil er zó graag bij zijn in de beslissende fase van de Kampioenscompetitie, dat hij er de ritten tussen Heerenveen en Rotterdam voor de behandelingen bij Dombi graag voor over heeft. Maar Dombi zegt hem eerlijk dat de knieblessure in feite te zwaar is om te kunnen voetballen. Hij adviseert Abe sowieso te bedanken voor de interland die het Nederlands Elftal op 26 mei in Oslo tegen de Noren moet spelen. 

Als Abe drie dagen eerder wel aantreedt voor de thuiswedstrijd tegen EDO (5-2) zijn in de westelijke dagbladen de rapen gaar. Niet spelen met het Nederlands Elftal en wél spelen met Heerenveen – dat wordt min of meer als landverraad beschouwd! Abe doet er het zwijgen toe, maar voelt zich diep gegriefd. Hij wil, hoe dan ook, meedoen in Vught. Het moet gezegd: het bestuur vindt het sportieve belang ook even belangrijker dan het fysieke belang van Abe en benadrukt heel graag te willen dat de sterspeler meedoet in het kampioensduel met BVV. En dus speelt het Friese Fenomeen daar in Vught. Een beetje onder druk van het bestuur, vooral onder druk van zichzelf.

Het is de slechtste beslissing die Abe ooit heeft genomen. Hij hinkt en strompelt, iedereen ziet dat hij nóóit had mogen spelen. Heerenveen speelt eigenlijk met tien man en dat biedt BVV de kans met 3-1 te winnen. De Bosschenaren hebben hierna voldoende aan een gelijkspel in de afsluitende wedstrijd bij EDO en dat resultaat wordt ook behaald: 0-0. 

Nooit meer zal Heerenveen een zo unieke kans op de hoogste voetbaleer krijgen. Jaren later zal Abe het zelf ook zeggen: "In 1948 waren we op onze top, daarna bleven we nog wel een paar keer afdelingskampioen, maar in 1949 zag je al dat het elftal minder werd."

sc Heerenveen 100 jier weegt vijf kilo, heeft bijna zevenhonderd pagina’s en belicht de hele geschiedenis aan de hand van ongeveer duizend foto’s, talloze verhalen en alle karakteristieken. Het boek kost 79 euro en is hier te bestellen. Ook is het voor 109,95 euro te bestellen in combinatie met een speciaal retroshirt.